Аңдатпа. Ауғанстанда күнделікті билік үшін күрес, кең таралған сыбайлас жемқорлық
және көптеген мәселелер күшейіп, ұлттық бірлік үкіметіне әсер етті. Елдің өмір сүруі
халықаралық көмек арқылы қамтамасыз етілді. Ауғанстанның сарапшылар желісі 2018 және
2019 жылдардағы парламенттік және президенттік сайлауда басқарушылық пен электр
алаяқтық болғанын хабарлайды. Ауғанстандағы екі партия елде тұрақты саяси шиеленіс
тудырды. Ауғанстан үкіметі белгілі бір мағынада зорлық-зомбылық пен қауіпсіздіктің
жоқтығынан зардап шекті. Елдің әлеуметтік-саяси басқаруы қауіпсіздік мәселелерін тиімді
шешуге бағытталмады. Сонымен қатар, COVID-19 пандемиясының таралуына байланысты ауған халқының тоқсан пайызы экономикалық, экологиялық дағдарыстар мен қауіпсіздік мәселелерінен зардап шекті. 2004 жылғы алғашқы сайлаудан кейін тағайындалған парламенттік сайлау баяу
дайындыққа байланысты бірқатар мәселелерге әкелді. Ауғанстан халқы мықты үкімет құруды
жөн көреді-бұл Ауғанстандағы президенттік сайлаудан алынған сабақ болды. Бұзушылықтар
мен алаяқтық дауыс беру схемаларының әртүрлі түрлерін көрсетеді. Бұл зерттеуде
сайлаушылардың келуіне негізделген Ауғанстандағы президенттік сайлауға қатысты
мәселелер қарастырылды. Елдің жанжалдан кейінгі жағдайы Ауғанстандағы сайлаушылардың
келуінің артуына немесе азаюына себеп болды. Президенттік және парламенттік сайлау
барысында елдегі әлеуметтік-саяси және экономикалық ахуалдың, сондай-ақ қауіпсіздік
саласындағы ахуалдың өзгеруі талданды. Әр жылдары өткен Ауғанстан парламенттік
палаталарының отырыстары тіркелген сайлаушылардың саны, бюллетеньдер мен нақты
дауыстар негізінде талданды.
Түйін сөздер: парламент, президенттік сайлау, Ауғаныстан халқы, экономикалық ахуал,
үкімет, сыбайлас жемқорлық.
