КОНТЕЙНЕРЛІК ТЕРМИНАЛДЫҢ ӨТКІЗУ ҚАБІЛЕТІН ПАЙДАЛАНУ ЖӘНЕ ОҢТАЙЛАНДЫРУ
Аңдатпа. Автоматтандыруды бастаған контейнерлік терминалдар қолмен жұмыс жасау қажеттілігін азайтады, өйткені автоматтандыру қолмен жұмыс жасау процесінде адам еңбегіне деген қажеттілікті жояды. Үлкен адамдар тобын қажет ететін бұл процестерді қазір басқару мұнарасында бір адам ғана орындай алады. Автоматтандырудың мақсаты қателерді азайту, тиімділікті арттыру және шығындарды азайту болғандықтан, адамның қателіктерін жою және қызметкерлердің санын азайту осы мақсаттарға […]
БЕЛСЕНДІ ШУДЫ АЗАЙТУ ЖҮЙЕСІ
Аңдатпа. Мақала De Havilland Canada Dash 8 Q-400 ұшағының турбовинтті қозғалтқыштарының тербелісі және белсенді тербелісітi сөндіру жүйесі туралы шолу материалы және тербелістi турбоактивті лайнерлер деңгейіне дейін төмендету. Түйін сөздер: Dash 8 Q-400, турбовинтті қозғалтқыштар, тербеліс, акустикалық резонанс, ротор резонансы және фюзеляждың тербелісi.
ҒАРЫШТЫҚ СӘУЛЕЛЕРДІҢ НАВИГАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ ЖҰМЫС ҚАБІЛЕТТІЛІГІНЕ ӘСЕРІ
Аңдатпа. Мақалада навигациялық құрылғылардың жұмысына әсер ететін ғарыштық сәулелер мен радиациялық белдеулердің пайда болуы анықталған. Құрылғылардың ішкі корпусына электрондардың әсер ету мысалы және белгілі бір сәулелену әсерлерінің пайда болуына әкелетін сәулелену дозаларының мәндері келтірілген. Түйін сөздер: Күннің ғарыштық сәулелері, галактикалық ғарыштық сәулелер, радиациялық белдеу, магниттік дауылдар, Лихтенберг фигурасы.
БӨЛМЕДЕГІ АУАНЫ БАПТАУ ЖҮЙЕСІН БАСҚАРУДЫҢ АДАПТИВТІ ЖҮЙЕСІ
Аңдатпа. Мақалада ауаны өндірістік үй-жайларда автоматтандырылған басқару жүйелерінің зерттеу нәтижелері келтірілген. Метеорологиялық жағдайлардың оңтайлы параметрлері адамның хал-жағдайына ғана емес, және еңбек өнімділігіне әсер етеді. Сондықтан осы мәселенің шешімі тек қана экономикалық емес, физиологиялық тұрғыдан да маңызды. Қондырғыда ауаны кондиционерлеудің неғұрлым күрделі қозғалысы тұрғысынан реттеу объектісі, камера суару болып табылады. Ауа баптау жүйесін тиімді басқару үшін […]
ГЕОДЕЗИЯ ЖӘНЕ КАДАСТР САЛАСЫНДАҒЫ ҰШҚЫШСЫЗ ҰШУ АППАРАТТАРЫ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНЫҢ ДАМУЫН ТАЛДАУ
Аңдатпа. Жұмыста геодезиялық зерттеулер, топографиялық, кадастрлық және жер жұмыстары саласында ұшқышсыз ұшатын аппараттарды қолданудың тиімділігін дәлелдейтін жұмыстар, нәтижелер мен технологиялар берілген. Түйін сөздер: ұшқышсыз ұшу аппараты, геодезиялық зерттеулер, жер бедерінің цифрлық моделі, ортофотокарта, рельефтік жағдай.
ГАРМОНИКАЛЫҚ МОМЕНТТЕРДІҢ СИНХРОНДЫ ГИСТЕРЕЗИС ГИРО ҚОЗҒАЛТҚЫШЫМЕН ЖАБДЫҚТАЛҒАН ШАР ГИРОСКОПЫНЫҢ ДИНАМИКАСЫНА ӘСЕРІ
Аңдатпа. Шарлы гироскоп үшін электр қозғалтқышының айналмалы магнит өрісінің фазалық бұрышына тәуелді дрейфтің себебі ротордың теңгерімсіздігі мен бұзылатын қозғалтқыш моментінің бірінші гармоникалық құрамдас бөлігінің өзара әрекеттесуі көрсетілген. Бұзылу жиілігі ротор жылдамдығының еселігі. Гироскоптың динамикасына электромагниттік күштер моментінің синхронды және асинхронды құраушыларының әсері қарастырылады. Дрейфтердің өрнектерінен статордың айналмалы магнит өрісінің фазалық бұрышы θ бойынша орташа алынған […]
ӘУЕЖАЙ КӘСІПОРЫНДАРЫ МЕН АВИАКОМПАНИЯЛАРДЫҢ СТРАТЕГИЯЛЫҚ ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛЫН БАҒАЛАУ
Аннотация: қазіргі заманғы стратегиялар нарықтық бағытқа ие, жұмыс істеу жағдайларының мүмкін болатын өзгерістерін ескереді, бақылау нүктелерінде мақсатты параметрлерге қол жеткізбегенде түзетулерге және жаңартуларға ұшырайды. Нарықтағы кәсіпорындар ресурстар мен мүмкіндіктердің шектеулерін ескере отырып, стратегияның немесе стратегиялық шешімнің оңтайлы нұсқасын таңдау қажеттілігіне тап болады. Түйін сөздер: талдау, бағалау, әуежайлар, ресурстар, әуе тасымалы.
GRF НЕМЕСЕ ҰШУ-ҚОНУ ЖОЛАҒЫНЫҢ ЖАЙ-КҮЙІН БАҒАЛАУДЫҢ ЖАҺАНДЫҚ ФОРМАТЫ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?
Аңдатпа. RCR (RW Condition Report – ҰҚЖ жай-күйі туралы хабарлама) тұжырымдамасы әуеайлақты пайдаланушы пайдаланылатын ҰҚЖ-да су, қар, батпақ, мұз немесе аяз болған жағдайларда ҰҚЖ бетінің жай-күйін бағалайды. Осындай бағалау нәтижелері бойынша ҰҚЖ жай – күйінің коды (RWYCC-RW Condition Code) және ұшу экипажы ұшақтың ұшу-техникалық сипаттамаларын есептеу үшін пайдалануы мүмкін ҰҚЖ бетінің сипаттамасы бар ақпарат хабарланады. […]
БҮЙІР ЖЫЛУ АЛМАСУ ӘСЕРІНДЕГІ ӨЗЕКТІҢ ТЕРМОМЕХАНИКАЛЫҚ КҮЙІН ЖӘНЕ ҰШТАРЫНДАҒЫ ЖЕРГІЛІКТІ ТЕМПЕРАТУРАНЫ ЗЕРТТЕУ
Аңдатпа. Жылу мөлшерінің өзгеруінің негізгі заңына сүйене отырып, тұрақты коэффициенті бар қарапайым дифференциалдық теңдеу салынды, ол зерттелетін шектеулі ұзындықтағы шыбықтың ұзындығы бойымен температураны бөлу өрісін сипаттайды. Бүйір бетінің ауданы бойынша оны қоршаған ортамен жылу алмасу жүреді. Өзектің екі ұшында әртүрлі жергілікті температура берілген.Анықталған: температураның таралу өрісі, шыбықтың ұзару шамасы, пайда болатын осьтік күш шамасы, деформация […]
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҢЫ ЭТНОЭСТЕТИКАЛЫҚ БІЛІМ: АКТУАЛЬДЫЛЫҒЫ ЖӘНЕ ПРАКТИКАЛЫҚ МАҢЫЗЫ
Аңдатпа. Мақалада авторлар республикадағы жоғары оқу орындарында «Этностетика» пәнін енгізу қажеттілігімен өзектелген Қазақстандағы этноэстетикалық тәрбиенің актуальдылығы мен практикалық маңыздылығын ашып көрсеткен. Пәнді оқытудың мақсаты – тұлғаның этностетикалық типін қалыптастыру. Тек ондай тип қазақ қоғамына тұрақтандырушы, ұзақ мерзімді бағдарланған рухани принципті енгізе алады. Этноэстетика пән ретінде үш бөлімнен тұрады: 1) қазақ эстетикасының даму тарихы; 2) этноэстетикалық […]
ЖҰҚА ҚАБАТТЫ КҮН БАТАРЕЯЛАРЫНА АРНАЛҒАН SCAPS-1D МОДЕЛЬДЕУ БАҒДАРЛАМАСЫНА ӘДЕБИ ШОЛУ
Аңдатпа. Бұл жұмыста SCAPS-1D модельдеу бағдарламасына әдеби шолу жасалады. SCAPS-те сандық талдау ұсынылған физикалық құрылымның орындылығын және оның жұмысын бағалаудың міндетті тәсілі болып табылады. SCAPS-1D шегі-бұл бірнеше қосылыстарды модельдеу орталарында (pnp, npn, tandem) нашар жұмыс істейді. Бұл бағдарлама берілген жұмыс нүктесіндегі энергия диапазондарын, концентрациялар мен токтарды, J-V сипаттамаларын, айнымалы ток сипаттамаларын, спектрлік сипаттаманы есептейді және […]
АҒЫЛШЫН ӘДЕБИЕТІНІҢ КӨРКЕМ МӘТІНІНІҢ МАЗМҰНЫН ОҚУ ЖӘНЕ ҚҰРАСТЫРУ
Аңдатпа. Бұл мақалада әр түрлі оқуды үйрету үшін көркем мәтінді қолдану және оны оқу үрдісінде тұтастай қолдану мәселесі талқыланады; Шетел тілін оқытудың шетелдік әдістемесінде әлі де осы қызмет түрінің орындылығы туралы даулар бар. Түйін сөздер: тілдік дағдылар — лексикалық және грамматикалық, лингвистикалық және мәдени аспект, әлеуметтік, мәдени, шет тілді қоғамның құрылымы, семантикалық ақпаратты өңдейді, оқылғанды […]
